ΕΡΙΚ ΣΟΥΑΡΤΣΜΑΝ: "Χωρίς δημοσιογραφικές πηγές το Διαδίκτυο είναι ένα καζάνι με αναξιόπιστες πληροφορίες"

Ο αμερικανός ειδικός στη διαδικτυακή επικοινωνία μιλάει για τις ηλεκτρονικές προκλήσεις και την έντυπη ενημέρωση
Συνέντευξη Δ. ΓΑΛΑΝΗΣ / Βήμα 11.10.2009


Ο κ. ΕΡΙΚ ΣΟΥΑΡΤΣΜΑΝ θεωρείται «γκουρού» στον χώρο των νέων Μέσων, με μεγάλη εμπειρία στη διαδικτυακή επικοινωνία και ευρεία γνώση επάνω στις αλλαγές που τα νέα Μέσα επιφέρουν τόσο στον τρόπο που καταναλώνουμε τις ειδήσεις όσο και στην επίδραση που έχουν στα παραδοσιακά μέσα μαζικής
ενημέρωσης.Την περασμένη εβδομάδα ήρθε στην Αθήνα προκειμένου να λάβει μέρος στο διεθνές συνέδριο με τίτλο «Νέα Μέσα, νέο περιεχόμενο» που διοργάνωσαν το Ινστιτούτο Οπτικοακουστικών Μέσων και το Τμήμα Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον συναντήσαμε και μιλήσαμε μαζί του για τα νέα Μέσα και τις νέες τάσεις που διαμορφώνονται στους τομείς της επικοινωνίας και της ενημέρωσης.

- Τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο «νέα Μέσα»;

«Εννοούμε Μέσα που κάνουν χρήση του Διαδικτύου, που διαδίδονται μέσω αυτού. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ιστοσελίδες, για ειδήσεις που μεταδίδονται μέσω e-mail, ειδήσεις που ανακαλύπτει κανείς μέσω μηχανών αναζήτησης. Ολα αυτά τα αποκαλούμε “νέα Μέσα”. Ταυτόχρονα υπάρχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα οποία είναι διαφορετικά, όπως το Facebook και το Μyspace. Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε και τις πιο σύγχρονες εφαρμογές, όπως το Τwitter».

- Με ποιον τρόπο τα νέα Μέσα επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ενημερώνονται για όσα συμβαίνουν στον κόσμο;

«Τον τελευταίο καιρό όλες οι έρευνες- και μιλάω πάντα για τις ΗΠΑ- δείχνουν ότι όλο και περισσότερο οι νέοι άνθρωποι δεν διαβάζουν εφημερίδες αλλά καταφεύγουν για την ενημέρωσή τους στο Διαδίκτυο. Δηλαδή, επισκέπτονται ιστοσελίδες που συναθροίζουν τις ειδήσεις όπως η Google Νews και εκεί βρίσκουν τις ειδήσεις που τους ενδιαφέρουν και οι οποίες προέρχονται από πολλές διαφορετικές πηγές. Αυτό που κάνουν, λοιπόν, αντί να εμπιστεύονται μόνο μία εφημερίδα για την ενημέρωσή τους, είναι να διαβάζουν μια σειρά δημοσιεύματα από διαφορετικές πηγές και να διαμορφώνουν τα δικά τους συμπεράσματα και απόψεις».

- Πώς όμως μπορεί κανείς να ξεχωρίσει τις έγκυρες ειδήσεις και τις έγκυρες πηγές από τις μη έγκυρες;

«Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό ερώτημα. Γιατί χωρίς δημοσιογραφικές πηγές τις οποίες μπορεί κανείς πραγματικά να εμπιστευθεί το Διαδίκτυο δεν είναι παρά ένα καζάνι γεμάτο αναξιόπιστες πληροφορίες. Και δυστυχώς αν οι έγκυροι δημοσιογραφικοί οργανισμοί δεν καταφέρουν να επιβιώσουν, φοβάμαι ότι αυτό που θα μείνει δεν θα είναι παρά αυτή η πληθώρα αναξιόπιστων πληροφοριών».

- Αρα οι νέοι μπορεί να μη διαβάζουν πλέον τις εφημερίδες στο χαρτίαλλά τις διαβάζουν online και μάλιστα υπολογίζουν σε αυτές για την εγκυρότητα της ενημέρωσής τους.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το περιεχόμενο των εφημερίδων έχει μεγάλη αξία και οι άνθρωποι θέλουν να τις διαβάζουν, απλά δεν θέλουν να διαβάζουν τις ειδήσεις τυπωμένες σε “κομμένα δέντρα”. Το πρόβλημα είναι οικονομικό επειδή στο παρελθόν οι εφημερίδες επιβίωναν χάρη στα διαφημιστικά τους έσοδα. Αλλά τώρα οι διαφημιστές έχουν συνειδητοποιήσει ότι μπορούν να μεταδώσουν το μήνυμά τους σε μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων με μικρότερο κόστος χρησιμοποιώντας τα νέα Μέσα. Αυτή η κατάσταση ασκεί τρομακτικές πιέσεις στις εφημερίδες, όχι γιατί το προϊόν τους έχει χάσει την αξία του αλλά επειδή η κύρια πηγή εσόδων τους, οι διαφημιστές, στρέφονται πλέον αλλού».

- Τι πρέπει να κάνουν τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης για να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα;

«Αν γνώριζα την απάντηση στο ερώτημα αυτό, θα γινόμουν πλούσιος. Θεωρώ ότι τελικά τα παραδοσιακά Μέσα θα χρειαστεί να μάθουν να συμπορεύονται με τα νέα. Ισως τα παραδοσιακά Μέσα χρειαστεί να αναλάβουν τον ρόλο του αναλυτή των ειδήσεων και να αφήσουν την καταγραφή στα νέα Μέσα ».

- Πιστεύετε ότι η επιβολή αντιτίμου για να διαβάζει κανείς το περιεχόμενο των εφημερίδων online είναι μια στρατηγική που θα μπορούσε να επιτύχει;

«Αυτό θα μπορούσε να επιτύχει αν όλοι εφάρμοζαν αυτή τη στρατηγική. Ακόμη όμως και σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε κάποιος να υπονομεύσει την όλη υπόθεση προσφέροντας το περιεχόμενό του δωρεάν προκειμένου να αυξήσει την επισκεψιμότητα στην ιστοσελίδα του. Για να είμαι ειλικρινής, δεν νομίζω ότι αυτές οι απόπειρες θα έχουν επιτυχία». Η λάθος κίνηση της Google
- Ποια είναι η άποψή σας για τους συναθροιστές ειδήσεων,τις ιστοσελίδες που παίρνουν διαφημίσεις χρησιμοποιώντας το περιεχόμενο από παραδοσιακές εφημερίδες ή περιοδικά;

«Θεωρώ ότι το ειδησεογραφικό πρακτορείο ΑFΡ (Αgence France-Ρress) δεν θα έπρεπε να είχε συμβιβαστεί με την Google επάνω στο ζήτημα αυτό. Αν μου επιτραπεί η έκφραση, η απόφαση να συμβιβαστούν εκτός δικαστηρίου ήταν το “τελευταίο καρφί στο φέρετρο” της παραδοσιακής βιομηχανίας ειδήσεων. Είναι πραγματικά αδιανόητο ότι η Google μπορεί να παίρνει διαφημίσεις για τη σελίδα της στην οποία αναρτεί “συνδέσμους-παραπομπές” για το περιεχόμενο εφημερίδων και δεν δίνει ένα ποσοστό από τα διαφημιστικά της έσοδα στις εφημερίδες αυτές».